Rút ra bài học gì từ vụ tai nạn tàu hỏa và xe bán tải ở Biên Hòa?

Cú va chạm với tàu hỏa đã khiến tài xế bị văng ra ngoài xe, trong khi một bé trai ngồi ở thùng xe bán tải bị văng xa về phía trước hơn 50m và không qua khỏi.

Vụ việc xảy ra vào tối ngày 28/7 tại giao lộ giữa đường sắt và đường Phạm Văn Thuận (TP Biên Hòa, Đồng Nai), dẫn đến cái chết của hai người và ba người khác bị thương nặng.

Dựa trên thông tin ban đầu, hai nạn nhân đã thiệt mạng là một bé trai 13 tuổi ngồi ở thùng sau của xe bán tải và một người đàn ông làm nghề thu gom rác. Hiện có ba người bị thương nghiêm trọng đang được điều trị tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, trong số đó có tài xế của xe bán tải.

Hình ảnh từ camera an ninh cho thấy, mặc dù tàu hỏa đang tiến lại gần và nhân viên gác chắn đã ra hiệu dừng lại, nhưng chiếc xe bán tải vẫn không dừng lại mà tiếp tục di chuyển, băng qua đường sắt, gây ra một vụ va chạm nghiêm trọng.

Tại nút giao thông, chỉ có một barie chắn ở hai hướng của đường Phạm Văn Thuận và một lối vào chợ dân sinh thuộc phường Thống Nhất. Lối còn lại cắt ngang với đường sắt không có barie chắn, và xe bán tải di chuyển ra từ lối này.

Sự việc này lại lần nữa nhấn mạnh mức độ rủi ro khi không tuân thủ các quy định an toàn trong giao thông, đặc biệt là tại những điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt.

Quy định an toàn tại các điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt.

Theo Điều 25 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008, trên các đoạn đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt hoặc cầu đường bộ chung với đường sắt, các phương tiện giao thông đường sắt sẽ được ưu tiên đi trước.

Tại các điểm giao nhau giữa đường bộ và đường sắt có trang bị đèn tín hiệu, rào chắn và chuông báo, khi đèn tín hiệu chuyển sang màu đỏ, có chuông báo vang lên, và rào chắn đang hạ xuống hoặc đã đóng lại, người tham gia giao thông phải dừng lại ở phần đường của mình và giữ khoảng cách an toàn với rào chắn. Chỉ khi đèn tín hiệu tắt, rào chắn được mở hoàn toàn và chuông báo ngừng, người lái xe mới được phép đi qua.

Tại các điểm giao nhau giữa đường bộ và đường sắt cùng mức, chỉ có đèn tín hiệu hoặc chuông báo hiệu. Khi đèn tín hiệu chuyển sang màu đỏ hoặc chuông báo hiệu vang lên, các phương tiện tham gia giao thông trên đường bộ phải dừng lại ngay lập tức và giữ khoảng cách tối thiểu 5 mét tính từ ray gần nhất. Chỉ khi đèn tín hiệu tắt hoặc chuông báo hiệu ngừng hoạt động, người tham gia giao thông mới được phép tiếp tục di chuyển qua.

Tại các điểm giao nhau giữa đường bộ và đường sắt mà không có đèn tín hiệu, hàng rào hay chuông báo, người tham gia giao thông cần chú ý quan sát từ hai phía. Chỉ khi nào chắc chắn không có tàu hỏa nào đang đến gần, họ mới được phép qua. Nếu có tàu hỏa xuất hiện, họ phải dừng lại và giữ khoảng cách tối thiểu 5 mét tính từ đường ray gần nhất, và chỉ được đi tiếp khi tàu đã đi qua hoàn toàn.

Ngoài việc tuân thủ các quy tắc an toàn tại các điểm giao giữa đường bộ và đường sắt, sự việc này còn mang lại bài học quan trọng về việc thực hiện quy định sử dụng dây an toàn và cấm chở người ở thùng xe bán tải.

Tại sao lại cần sử dụng dây an toàn khi ngồi trên ô tô?

Trước hết, việc sử dụng dây an toàn khi di chuyển bằng ô tô là một yêu cầu theo luật định. Cụ thể, theo Khoản 2 Điều 9 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008, nếu ô tô được trang bị dây an toàn, thì tài xế và hành khách ngồi ở hàng ghế phía trước phải thực hiện việc thắt dây an toàn.

Trong khi đó, Nghị định 100/2019/NĐ-CP, đã được điều chỉnh và bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, quy định mức phạt đối với những người lái xe ô tô không thắt dây an toàn, cũng như những hành khách trên xe không thắt dây an toàn (tại những vị trí có trang bị dây an toàn), và cả hành vi chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn trong khi xe đang di chuyển.

Hiện nay, vẫn còn nhiều người Việt Nam chưa hình thành thói quen thắt dây an toàn khi ngồi trên ô tô, đặc biệt là những người ngồi ở ghế sau. Nguyên nhân có thể là do mức phạt còn thấp, chủ yếu mang tính nhắc nhở (từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng), việc thi hành pháp luật chưa được nghiêm khắc, cùng với tâm lý chủ quan của người lái xe, cho rằng nếu chỉ di chuyển trong thành phố với tốc độ chậm, thì trong trường hợp xảy ra va chạm, hậu quả sẽ không quá nghiêm trọng… Việc sử dụng chốt giả để cài dây an toàn hoặc cài dây an toàn ra phía sau lưng đã trở thành thói quen của nhiều người, nhằm đối phó với tiếng “bíp” liên tục phát ra từ xe khi nhắc nhở việc cài dây an toàn. Vì thế, dù ngồi ở ghế trước hay ghế sau, bất kỳ ai cũng có thể gặp nguy hiểm và có khả năng gây ra cái chết cho người khác nếu không sử dụng dây an toàn.

Theo nghiên cứu của Viện Bảo hiểm An toàn Đường cao tốc Mỹ (IIHS), việc thắt dây an toàn không chỉ quan trọng đối với người ngồi ở hàng ghế trước, mà còn đối với những người ngồi ở ghế sau. Nhiều người không nhận thức được rằng nếu không thắt dây an toàn, hành khách ngồi sau có thể gây ra thương tích hoặc thậm chí là tử vong cho người ngồi trước trong trường hợp xảy ra va chạm. Điều này xảy ra do quán tính, khi người ngồi phía sau sẽ bị đẩy mạnh về phía trước, khiến người ngồi ở hàng ghế trước va vào tay lái, cột A hoặc các điểm va chạm phía trước, từ đó làm tăng nguy cơ chấn thương.

Vào năm 2017, kỹ sư nghiên cứu cao cấp Jessica Jermakian từ IIHS đã nhấn mạnh rằng: “Những người không thắt dây an toàn có thể lầm tưởng rằng sự thiếu cẩn trọng của họ không ảnh hưởng đến người khác; tuy nhiên, điều đó không đúng. Nếu hành khách ngồi ở ghế sau không thắt dây an toàn, thì nguy cơ tử vong của tài xế trong một vụ va chạm trực diện sẽ gia tăng gấp đôi.”

Quy định liên quan đến việc vận chuyển người trên xe chở hàng.

Theo quy định pháp luật, trừ một số tình huống đặc biệt, xe bán tải không được phép vận chuyển hành khách trên thùng xe. Cụ thể, Điều 21 của Luật Giao thông đường bộ ban hành năm 2008 chỉ cho phép chở người trên xe ô tô chở hàng trong những trường hợp nhất định.

– Vận chuyển người thực hiện công tác phòng, chống thiên tai hoặc nhiệm vụ khẩn cấp; đưa cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang nhân dân đi thi hành nhiệm vụ; chở người bị thương đến nơi cấp cứu.

– Vận chuyển công nhân thực hiện công tác sửa chữa và bảo trì đường bộ; đưa người tham gia thực hành lái xe trên xe đào tạo; chở người tham gia diễu hành theo đoàn.

– Di chuyển người dân khỏi khu vực có nguy cơ hoặc trong những tình huống khẩn cấp khác theo quy định của pháp luật.

Ngoài việc vi phạm pháp luật, việc chở người trên thùng xe bán tải cũng cực kỳ nguy hiểm, vì thùng xe không có bất kỳ thiết bị bảo vệ nào dành cho hành khách. Nếu xảy ra va chạm, khi tài xế phanh gấp hoặc bị xe phía sau đâm vào, những người ngồi hoặc đứng trong thùng xe có thể gặp nguy hiểm do cú va chạm, thậm chí có khả năng bị văng ra ngoài.