Mỹ vẫn chưa công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường

Thông tin này được Bộ Công Thương công bố vào tối ngày 2/8. Theo Bộ, việc Mỹ chưa công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ sẽ tiếp tục phải đối mặt với sự phân biệt trong các cuộc điều tra chống bán phá giá và trợ cấp. Điều này là do chi phí sản xuất thực tế của các doanh nghiệp Việt Nam không được sử dụng để tính toán biên độ phá giá, mà thay vào đó, họ phải dựa trên “giá trị thay thế” của một quốc gia thứ ba.

Theo quy định tại Mỹ, có 6 yếu tố để đánh giá một nền kinh tế có phải là nền kinh tế thị trường hay không, bao gồm: Tính tự do trong việc chuyển đổi tiền tệ; Quá trình thương lượng về lương giữa người lao động và nhà tuyển dụng; Mức độ đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực kinh tế; Vấn đề về sở hữu công và tư; Mức độ can thiệp của Chính phủ vào một số tài nguyên và giá cả; Những yếu tố khác.

Trên thực tế, khi một quốc gia xuất khẩu bị coi là phi thị trường, các quy tắc thông thường để xác định giá sẽ không được áp dụng. Nước nhập khẩu có thể sử dụng các phương pháp khác mà họ cho là phù hợp. Điều này dẫn đến nhiều bất lợi nghiêm trọng cho các nhà sản xuất và xuất khẩu từ những quốc gia này, làm cho mức độ phá giá bị nâng cao và không phản ánh đúng tình hình sản xuất của các doanh nghiệp.

Bộ Công Thương cho rằng nếu Bộ Thương mại Mỹ đánh giá hồ sơ và thực tiễn tại Việt Nam một cách công bằng và khách quan, họ sẽ nhận ra rằng Việt Nam thực sự là một nền kinh tế thị trường.

Theo thông tin từ cơ quan này, trong hơn 20 năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Việt Nam đã ký kết và thực hiện 17 hiệp định thương mại tự do, trong đó bao gồm nhiều hiệp định thế hệ mới với tiêu chuẩn cao, như các hiệp định với Liên minh châu Âu, các nước CPTPP và Vương quốc Anh. Những cam kết này rất toàn diện, từ việc giảm thuế cho đến việc nâng cao tiêu chuẩn lao động, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, mua sắm công và đảm bảo tính minh bạch.

Bộ Công Thương thông báo rằng các thay đổi này đã được trình bày rõ ràng trong hơn 20.000 trang thông tin và tài liệu gửi đến Bộ Thương mại Hoa Kỳ. Các lập luận gửi cho phía Mỹ được hỗ trợ một cách đầy đủ và nhất quán. Mục đích của việc này là để chứng minh sự phát triển vượt bậc của Việt Nam trong cả sáu tiêu chí mà Bộ Thương mại Hoa Kỳ đề ra khi xem xét việc công nhận một quốc gia có nền kinh tế thị trường.

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam đã thực hiện sáu tiêu chí này ít nhất ở mức tương đương và thường có kết quả tốt hơn so với những quốc gia khác đã được công nhận là nền kinh tế thị trường. Thực tế, Việt Nam còn có kết quả tương đương hoặc tốt hơn so với những quốc gia luôn được xem là nền kinh tế thị trường.

Bộ này cũng thông báo rằng hơn 40 tổ chức, cá nhân và hiệp hội doanh nghiệp, thương mại của Mỹ đã nhiệt tình ủng hộ việc công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường. Trong số đó có những tổ chức và cá nhân đại diện cho các doanh nghiệp Mỹ, bao gồm Hiệp hội Nông nghiệp Quốc gia (NASDA), Hiệp hội Thương mại (AmCham), Hội đồng Kinh doanh Mỹ – ASEAN (USABC) và Hiệp hội các nhà bán lẻ Mỹ.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiến hành nghiên cứu và phân tích các lập luận trong Báo cáo đánh giá nền kinh tế Việt Nam do Bộ Thương mại Mỹ cung cấp. Sau đó, cơ quan này sẽ bổ sung và hoàn thiện các lập luận để gửi hồ sơ yêu cầu phía Mỹ xem xét lại quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.

Mục đích của việc này là làm rõ mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ, từ đó nâng cao sự hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai bên, mang lại lợi ích thực tiễn cho các doanh nghiệp và người dân của cả hai quốc gia, theo thông tin từ Bộ Công Thương.

Bộ Công Thương khẳng định sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong việc xuất khẩu sang thị trường Mỹ, đặc biệt trong các vụ điều tra liên quan đến chống bán phá giá và trợ cấp, nhằm bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước.

Hiện tại, có 72 quốc gia công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, bao gồm nhiều nền kinh tế lớn như Anh, Canada, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand…

Năm 2023, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, với tổng giá trị xuất khẩu đạt 97 tỷ USD, tương ứng với 27% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước. Trong số đó, các mặt hàng như dệt may, giày dép, gỗ cùng sản phẩm từ gỗ và thủy sản khi xuất khẩu sang Mỹ đã đóng góp lần lượt 43%, 35%, 54% và 17% vào tổng giá trị xuất khẩu của từng lĩnh vực.